In deze notitie, opgesteld in opdracht van Natuur & Milieu, geven we een overzicht van het gebruik en de milieubelasting van gewasbeschermingsmiddelen (GBM) in deteelt van uien, tussen 2017-2022.

In Nederland zijn in 2022 circa 36.000 hectare (ha) uien geteeld, voornamelijk zaaiuien*. De getallen over de gebruikte hoeveelheden GBM (in kg werkzame stof per ha) komen uit het BedrijvenInformatieNet (BIN) van Wageningen Social & Economic Research (WSER). In het BIN delen 1500 land- en tuinbouwbedrijven hun financiële cijfers en duurzaamheidsgegevens met WSER**. WSER beschikt over registraties van uitgevoerde bespuitingen en grondbehandelingen in zaaiuien van 15 tot 25 akkerbouwbedrijven op zandgrond en 100-120*** bedrijven op kleigrond.
De omrekening naar milieubelastingpunten is uitgevoerd door CLM met de CLM-Milieumeetlat. De Milieumeetlat kent punten toe voor de belasting van grondwater, bodem- en waterleven; gebaseerd op gegevens over persistentie, mobiliteit en toxiciteit uit de toelatingsdossiers van een middel. Bronnen voor informatie over toelatingen en Candidates for Substitution: College voor Toelating van Gewasbeschermingsmiddelen en biociden (CTGB) en de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA).

Met dank voor de ondersteuning van Wageningen Social & Economic Research (WSER): Bert Smit en Jakob Jager.

In deze reeks zijn ook gepubliceerd:

• Gewasbeschermingsnotitie consumptie-aardappelteelt, CLM-publicatienummer 1228
• Gewasbeschermingsnotitie winterpeenteelt, CLM-publicatienummer 1229

* Naast zaaiuien waren er circa 5.800 ha 2e jaars plantuien in Nederland in 2022. Plantuien worden in 2 jaar geteeld: 1e jaar zaai en oogst kleineuitjes, 2e jaar uitgroei tot grote uien, die vanaf juni kunnen worden geoogst.
**In Nederland hebben telers de verplichting om te registreren welke bespuitingen ze uitvoeren, maar zij hoeven deze niet aan te leveren voor opname in een centrale database. Hierdoor ontbreekt een totaaloverzicht van gebruik van GBM in Nederland. De BIN-data vormen een betrouwbaar en redelijk representatief beeld van het gebruik, al zijn de data niet voor elk gewas beschikbaar. (De enquête die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) 1x per 4 jaar uitvoert, geeft een onderschatting van het gebruik, geoordeeld naar afzetcijfers van GBM).
*** Niet elk jaar leveren evenveel of dezelfde bedrijven hun gegevens aan BIN aan.