Luister naar de podcastserie ‘Red de Lente’

De impact van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu, zestig jaar na Silent Spring

In 1962 schreef Rachel Carson het spraakmakende boek ‘Silent Spring’ over de desastreuze effecten van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu. Waar staan we nu, 60 jaar later? In hoeverre is wat zij schreef nog steeds actueel? Deze vragen diepen we tot op de bodem uit in de podcastserie ‘Red de Lente’ van CLM Onderzoek en Advies  en Handstand Media. Voor een korte impressie over de serie:

In afleveringen van ca. 45 minuten vertellen diverse partijen, van kweker tot natuurliefhebber, over hun werk en de relatie met bestrijdingsmiddelen. In het eerste seizoen gaat het over wereldwijde bijensterfte, wetenschappers die wijzen op gevaren, boeren die nog niet zonder kunnen, de positie van de industrie, en sluipwespen als natuurlijke vriend. In het 2e seizoen komt de burger aan bod, inclusief de prangende vraag: wat doe jij zelf om onze lente te redden? Ook komt de keten aan het woord: Wat doet Intratuin aan verduurzaming rond gewasbescherming? Verder een update over bestrijdingsmiddelen en de ziekte van Parkinson, en de politiek aan het woord: doet de overheid genoeg?

 

Begin meteen met luisteren naar de meest recente aflevering:
>> Tekst gaat verder onder afbeelding

Het boek

In het boek ‘Silent Spring’ (Nederlandse titel: Dode Lente) beschreef de Amerikaanse biologe Rachel Carson voor het eerst de nadelige effecten van bestrijdingsmiddelen. Omdat het boek vol zit met voorbeelden van de destructieve effecten van bestrijdingsmiddelen en goed leesbaar is, bereikte Carson een groot publiek en had ze veel impact. Het boek  was een scherpe waarschuwing en leidde tot felle discussie over o.a. het gebruik van de insecticide DDT, en droeg bij aan de start van de milieubeweging.

Rachel Carson was een unieke vrouw die de zorg voor het milieu heel sterk op de kaart heeft gezet.
initiatiefnemer Peter Leendertse - CLM Onderzoek en Advies
Organisatie

De podcastserie ‘Red de Lente’ is een initiatief van CLM Onderzoek en Advies, in samenwerking met Handstand Media. De podcast wordt in dit tweede seizoen mede mogelijk gemaakt door de sponsoren: Addenda, de Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV), Triodos Foundation, Natuurmonumenten, provincie Drenthe en provincie Overijssel.

Afleveringen seizoen 1

S1 A1. Bestrijdingsmiddelen: vloek of zegen?

Deze aflevering gaat over waarom en hoe we (synthetische) bestrijdingsmiddelen zijn gaan inzetten en hier ogenschijnlijk afhankelijk van zijn geraakt. Ook vertellen we wie Rachel Carson was en hoe haar boek initiatiefnemer Peter Leendertse tot deze podcast inspireerde. We praten met akkerbouwer Dingeman Burgers over de voor- en nadelen van middelengebruik en plaatsen dit in een breder maatschappelijk kader.

Sprekers:
Peter Leendertse (ecotoxicoloog en initiatiefnemer, CLM Onderzoek en Advies)
Dingeman Burgers (akkerbouwer)

S1 A2. Pesticiden aan de wandel

Deze aflevering gaat over de manier waarop bestrijdingsmiddelen door het milieu “aan de wandel” kunnen gaan en zodoende op onbedoelde plekken in het milieu terechtkomen. Wat en hoe valt er te meten? We hebben het o.a. over doorvergiftiging van diersoorten.

Sprekers:
Prof. Dr. Violette Geissen (Soil Physics and Land Management, WUR)
Jan Gorter (Natuurmonumenten)
Peter Leendertse (ecotoxicoloog en initiatiefnemer, CLM Onderzoek en Advies)
Andre Hoogendijk (BO Akkerbouw)
Ir. Jelmer Buijs (Meten=Weten)

S1 A3. Ziek van pesticiden

Deze aflevering gaat over de manier waarop bestrijdingsmiddelen door het milieu “aan de wandel” kunnen gaan en zodoende op onbedoelde plekken terechtkomen. Welke impact heeft dat op de mens? We spreken met patiënt Stefanie Buenrostro over hoe zij worstelde met de resistente schimmel Aspergillus. Daarnaast vertelt prof. Bas Bloem over zijn onderzoek naar Parkinson en de relatie met het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Welke kennis is beschikbaar en welke kennis zouden we moeten hebben?

Sprekers, o.a.:
Prof. Dr. Bas Bloem (neuroloog, Radboud UMC)
Stefanie Buenrostro (patiënt)

S1 A4. In gesprek met de industrie

Deze aflevering gaat over de rol van de industrie in de productie en verspreiding van gewasbeschermingsmiddelen. We spreken met Christy van Beek, die uitlegt hoe Bayer gewasbeschermingsmiddelen ontwikkelt, wat chemie ons kan brengen en hoe het toelatingsproces daarvan verloopt.

Spreker:
Christy van Beek (Bayer)

S1 A5. Een smetteloze plant?

Een duik in de sierteelt. Hoe krijg je zo'n mooie, smetteloze plant? Wat betekent dat voor de inzet van bestrijdingsmiddelen? In deze aflevering onderzoeken we of teelten ook met minder bestrijdingsmiddelen toe kunnen. We spreken o.a. met de eigenaar en teeltspecialist van Kwekerij Kuivenhoven over welke alternatieven zij gebruiken, hoe zij hierover geïnformeerd raken en of er kanttekeningen zijn bij de inzet daarvan. Daarnaast komt Ewoud Meeuwissen van telersvereniging Addenda aan het woord.

Sprekers:
Kweker Piet Kuivenhoven en teeltspecialist Gerard van der Gaag (Potplantkwekerij Kuivenhoven)
Ewoud Meeuwissen (Marketing Manager Addenda)

S1 A6. De natuurlijke vijand als vriend

Deze aflevering gaat over alternatieve manieren om gewassen tegen ziekten, plagen en onkruiden te beschermen. Rachel Carson beschrijft in haar boek al een aantal opties; benutten we die momenteel? We spreken met Peter Maes van Koppert; het bedrijf dat natuurlijke vijanden produceert.

Spreker:
Peter Maes (Koppert)

S1 A7. Gaten in de toelating?

Deze aflevering gaat over de normen die gesteld worden om te toetsen of een gewasbeschermingsmiddel veilig gebruikt kan worden. Hoe worden middelen getoest en worden daarin nieuwe ontwikkelingen meegenomen? Hoe kan het dat bepaalde pesticiden soms toch in drinkwaterputten terechtkomen? We spreken hierover met Violette Geissen, Peter Leendertse en Sandra Verheijden.

Sprekers:
Prof. Dr. Violette Geissen (Soil Physics and Land Management, WUR)
Peter Leendertse (ecotoxicoloog en initiatiefnemer, CLM Onderzoek en Advies BV)
Sandra Verheijden (Brabant Water)

S1 A8. De directeur van het Ctgb reageert

De normen zijn een complex onderwerp. Ook in deze aflevering praten we over de normen die gesteld worden om te toetsen of een gewasbeschermingsmiddel veilig gebruikt kan worden. De vragen die op zijn gekomen in aflevering 7 leggen we voor aan Ingrid Becks-Vermeer, directeur van het Ctgb.

Spreker:
Ingrid Becks-Vermeer (Ctgb)

S1 A9. Hoe nu verder?

In deze laatste aflevering bundelen we de verschillende perspectieven uit de reeks. We stellen de sprekers uit eerdere afleveringen de vraag hoe de toekomst eruit moet gaan zien. En belangrijker nog: welke bijdrage kunnen zij/hun organisaties daaraan leveren? En wat kunt u, de luisteraar, zelf doen? Een spannend slot met een blik op de toekomst!

Afleveringen seizoen 2

S2 A1: De consument is verwend

In deze eerste aflevering van een nieuw seizoen gaat het over het gebruik van bestrijdingsmiddelen door particulieren. Hoe kan het dat zij middelen mogen gebruiken die in de landbouw al lang verboden zijn?

Sprekers:
Margot Veenenbos (onderzoeker bij CLM)
Peter Leendertse (ecotoxicoloog bij CLM)
Verscheidene consumenten

S2 A2: Oeh, beestjes!

In gesprek met de directie van Intratuin Hoe zorgen we ervoor dat groen ook écht groen is? Hoe wenselijk is de verkoop van bestrijdingsmiddelen aan particulieren? Is er wat te doen tegen afdoden, de parktijk waarin kwakers op het eind van hun kweekproces naar chemische middelen moeten grijpen om planten helemaal vrij te maken van beestjes?

Sprekers:
Peter Paul Kleinbussink - directeur Intratuin
Hans Reijngoud - kwaliteitsmanager groen Intratuin
Mark Vernooij - Intratuin ondernemer
Piet Kuivenhoven - Sierteler

S2 A3: Parkinson en pesticiden

Wat is het verband tussen bestrijdingsmiddelen en de exploderende ziekte van Parkinson? Wat moet er gebeuren om de volksgezondheid beter te beschermen?
Een Red de Lente-special over de laatste stand van zaken, met Parkinson-expert Bas Bloem.

Sprekers:
Bas Bloem - Hoogleraar neurologie Radboud UMC
Ingrid Becks-Vermeer - Directeur Ctgb
Christy van Beek - Hoofd duurzaamheid Bayer

S2 A4. Heeft de politiek antwoorden? (1)

Moet er paal en perk gesteld worden aan de bollenteelt in Drenthe? Antwoorden van Drentse gedeputeerden.

Sprekers:
Henk Jumulet (CDA) - gedeputeerde voor o.a. landbouw en natuur
Hans Kuipers (GroenLinks) - gedeputeerde voor o.a. water en welzijn

S2 A5. Heeft de politiek antwoorden? (2)

Kan Den Haag voorkomen dat bestrijdingsmiddelen de nieuwe stikstof worden? Antwoorden van twee prominente Tweede Kamerleden.

Sprekers:
Tjeerd de Groot (D66) - Tweede Kamerlid
Derk Boswijk (CDA) - Tweede Kamerlid