Preventie vogelschade in Conference perenteelt
1 februari 2016

Grootschalige veldtest met het 'krekelsysteem' in 2014 en 2015
Telers signaleren dat de vogelschade in de perenteelt enorm is toegenomen afgelopen 10 à 15 jaar en dat blijkt ook uit de schadecijfers van het Faunafonds. Om deze kostenpost te verminderen heeft CLM in 2013 en 2014 onderzoek gedaan naar de kosteneffectiviteit van 22 vogelwerende maatregelen, onder andere naar een nieuwe vogelwerende maatregel: het krekelsysteem. Op basis van de kleinschalige veelbelovende test in 2013 heeft het Faunafonds CLM de opdracht gegeven om het krekelsysteem in 2015 en 2015 op grote schaal te testen.

Proefopzet vogelafweer door geluid
Het krekelsysteem produceert een scherp metaalachtig geluid, wat de vogels af zou moeten schrikken. Het systeem is in 2014 en 2015, gedurende vijf à zes weken voor de oogst, op tien verschillende Conference perenpercelen getest. Deze percelen zijn allen verdeeld in vier proefvlakken. Het eerste proefvlak is direct bij de krekel (0 m afstand), gevolgd door proefvlakken op 75, 150 en 250 m afstand van het krekelsysteem. Op 250 m is het geluid niet meer hoorbaar, dit is het blanco proefvlak. Binnen elk proefvlak zijn 20 telbomen gemarkeerd, in totaal 80 telbomen per proefperceel. Tijdens het onderzoek zijn bij deze telbomen nulmetingen en schadetellingen uitgevoerd, resulterend in het schadepercentages per proefvlak.

Resultaten
Naast de bepaling van het schadepercentage zijn met een statistisch GLM-model ook de de effectiviteit, het bereik en de kosteneffectiviteit bepaald. Daarnaast is, indien mogelijk, vastgesteld door welk organisme de schade aan de peren is veroorzaakt. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen zangvogels, kraaiachtigen, wespen en dader onbekend.

Uit de resultaten van 58 bruikbare schadetellingen blijkt dat het krekelsysteem een schade reducerend effect heeft. Zo is in het proefvlak bij de krekel (0 m) de schade significant lager (P<0,001) dan in de overige drie proefvlakken (75, 150 en 250 m). Het schadepercentage bij de krekel bedraagt 1,33% en in de overige drie proefvlakken 3,01%. Het krekelsysteem vermindert de schade in vergelijking met het gemiddelde over de andere drie proeflakken met een schadereductie van 1,68%, dit komt overeen met factor 2,3. Het bereik is echter beperkt tot ongeveer 0,25 hectare per krekelsysteem.

De kosten van het krekelsysteem bedragen ongeveer 2.480 euro/ha/jaar. Het systeem is door zijn beperkte bereik echter erg duur (euro’s/jaar/hectare) vergeleken met andere vogelwerende maatregelen.

Met name zangvogels en - in mindere mate kraaien - zijn verantwoordelijk voor de vraatschade aan de Conference-peer.

Aanbevelingen
Dit prototype van het systeem is onbetrouwbaar en dient doorontwikkeld te worden. Aan te raden is om het geluid van het systeem hoogwaardig op te nemen en af te spelen met geluidsboxen. Hierdoor is het systeem veel onderhoudsvriendelijker en zijn de kosten per hectare lager.

Download de bijbehorende rapportage
Download pdf