Kunnen vleermuizen helpen om koolmotten te bestrijden? CLM Onderzoek en Advies en de Zoogdiervereniging vermoeden van wel. Samen met vier Brabantse kooltelers startten de twee partijen in augustus van 2022 een demonstratieproef. De vier kooltelers proberen ervoor te zorgen dat de vleermuizen tijdens het koolmotseizoen van 2023 in de buurt van de koolpercelen verblijven. Daarvoor worden vleermuisverblijfsplaatsen geplaatst bij de koolpercelen. De eerste vleermuisverblijfsplaatsen zijn reeds geplaatst (zie foto).
Uit monitoring moet blijken of de vleermuizen bij of in de buurt van het koolperceel verblijven. Zo ja, dan wordt met behulp van vleermuiskeutels bekeken of deze vleermuizen ook daadwerkelijk koolmotten hebben gegeten. De proef loopt tot december 2023 en wordt gefinancierd door de Subsidieregeling Landbouw Innovatie Noord-Brabant, Waterschap De Dommel en Project Schoon Water Brabant, de kooltelers en CLM Onderzoek en Advies.
Opbrengstverliezen en risico’s voor waterkwaliteit
De koolmot is een wereldwijd voorkomende plaag in koolteelten. Het insect zorgt voor grote financiële schade doordat de rupsen van de koolmot bladeren en groeipunten aanvreten, en zo zorgen voor een groeiachterstand van de koolplant. De opbrengstverliezen door koolmot zijn vastgesteld van 25% (bloemkool) tot wel 91,2% (bewaarkolen). Op dit moment bestrijdt men de rupsen van de koolmot vaak met insecticiden. Een aantal van de gebruikte middelen hebben effect op het waterleven en worden boven de norm aangetroffen. Andere stoffen mogen in verband met risico op grondwaterverontreiniging niet in grondwaterbeschermingsgebieden gebruikt worden. De inzet van natuurlijke vijanden/vrienden kan bijdragen aan een vermindering van het insecticidengebruik. Dit is van belang voor het behoud van een goede waterkwaliteit en om de KaderRichtlijnWater doelen te behalen.
Aanpak met behulp van vleermuizen
Op basis van literatuur en praktijkkennis schatten CLM en de Zoogdiervereniging in dat vleermuizen een goede bijdrage kunnen leveren aan het beheersen van koolmotplagen. De koolmot paart in de nacht. De vleermuis jaagt in de nacht en kan zo mogelijk voorkomen dat de koolmot haar eieren afzet op de koolplant. Als er geen eieren worden afgezet zullen er ook geen rupsen op de plant komen en wordt schade voorkomen.
“Ik weet dat overdag spreeuwen kunnen helpen bij het beheersen van koolmot. Daarom ben ik benieuwd of de vleermuis kan helpen bij het beheersen van de koolmot in de nacht”
aldus één van de vier deelnemers.
Aan de slag!
De vier deelnemende Brabantse kooltelers ontvangen dit jaar van de Zoogdiervereniging advies over het plaatsen van vleermuisverblijfplaatsen en plaatsen indien nodig extra vleermuisverblijfsplaatsen waardoor de vleermuizen zich volgend jaar mogelijk in de buurt van het koolperceel kunnen vestigen. Dan worden ook vleermuiskeutels verzameld om te achterhalen of koolmot in het vleermuisdieet zit. Zit de koolmot in het vleermuisdieet, dan is de volgende stap het onderzoeken van de effectiviteit van vleermuisbejaging.
