Erkenning EFSA: verband tussen parkinson en pesticiden onvoldoende getest bij toelating bestrijdingsmiddelen
25 January 2023

De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) wil het toelatingsbeleid van pesticiden uitbreiden om beter zicht te krijgen op mogelijke verbanden tussen pesticiden en het ontstaan van de ziekte van Parkinson. De EFSA is tot dit besluit gekomen tijdens een recente conferentie over de effecten van pesticiden op het neurologische systeem, zo blijkt uit verslagen van de bijeenkomst. Hoogleraar neurologie Bas Bloem (Radboud UMC) was hierbij aanwezig en licht de uitkomsten toe in een nieuwe aflevering van podcast Red de Lente. De Parkinson-professor spreekt van ‘een doorbraak’.

🎧 Luister naar de aflevering 'Parkinson en Pesticiden'

Red de Lente onderzoekt de impact van bestrijdingsmiddelen op mens en milieu, 60 jaar na het verschijnen van Silent Spring. Het is een initiatief van CLM Onderzoek en Advies en Handstand Media.

Signaleren tekortkoming leidt tot doorbraak
Onder wetenschappers en medici bestaan groeiende zorgen over mogelijke effecten van pesticiden op het ontstaan van parkinson. Verschillende epidemiologische onderzoeken tonen aan dat deze snelgroeiende hersenziekte vaker voorkomt onder boeren en in gebieden met intensieve teelten. Desondanks worden pesticiden bij toelating nu niet voldoende getest op een mogelijk verband met parkinson, zo erkent nu ook de EFSA.

Om iets te zeggen over parkinson moet je in de relevante gebieden in de hersenen kijken. Het enkel bestuderen van uiterlijke neurologische kenmerken bij proefdieren, zoals nu gebeurt, is niet voldoende.

Bas Bloem

Na jarenlange inzet van Bloem om deze tekortkoming in de toelatingsprocedure onder de aandacht te brengen, is hierover nu wetenschappelijke consensus bereikt binnen de EFSA:

‘Er was brede consensus dat de huidige procedures (…) onvoldoende zijn om het risico op het ontwikkelen van parkinson door blootstelling aan specifieke pesticiden te beoordelen’, zo staat te lezen in de verslagen van de conferentie.

Brief aan EFSA
In mei vorig jaar deelde Bas Bloem in Red de Lente zijn ongenoegen over het gebrek aan beweging bij de toelatingsautoriteiten. Mede op zijn initiatief was EFSA opgeroepen reeds toegelaten stoffen te screenen op parkinson. Die oproep had tot weinig concrete stappen geleid. Echter, afgelopen najaar belegde de EFSA alsnog een werkconferentie met verschillende wetenschappelijke partijen en toetsingsinstanties. Bloem is optimistisch over de uitkomsten:

“De alarmbel heeft luid gerinkeld, het besef is doorgedrongen, er worden eindelijk stappen gezet.”

Opnieuw door de hoepel
EFSA zet dit jaar een opdracht uit onder wetenschappers om een methodiek te ontwikkelen waarmee de relatie tussen pesticiden en parkinson kan worden getest. Bas Bloem noemt dit ‘de hoepel’, waar toegelaten middelen, en cocktails van middelen, doorheen moeten springen om toegestaan te blijven. De wens van Bloem is glyfosaat als één van de eerste stoffen door deze nieuwe hoepel te laten springen, een stof die belangrijk is om te onderzoeken vanwege de manier waarop het de ademhalingsketen in de cellen aantast.

Foto van een laboratoriumonderzoek
Foto: Pixabay