In de provincie Noord-Brabant loopt het programma ‘Schoon Water voor Brabant’. Dit programma is gericht op het verminderen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen die een risico vormen voor de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater. Het programma bestaat uit twee onderdelen: I) Grondwaterbeschermingsgebieden en II) Verbreding over heel Brabant.
Er doen circa 750 ondernemers mee aan Schoon Water: akkerbouwers, loonwerkers, veehouders via loonwerkers, vollegrondsgroente- en fruittelers en boomkwekers. Daarnaast doen 18 gemeenten mee, alsmede voetbalterreinen en golfbanen. Als communicatie richting bewoners worden in het voorjaar via lokale krantjes en social media milieuvriendelijke tuinier-tips gedeeld. Ook is de scholencampagne gestart, waarbij op 10 basisscholen gastlessen worden verzorgd door Brabant Water en CLM of Delphy.
Deelnemers krijgen individueel of groepsgewijs begeleiding om de emissie naar water zover mogelijk te verminderen. Tijdens veldbijeenkomsten kijken ze bij elkaar en wordt de gewasbescherming besproken. Daarnaast worden deelnemers gestimuleerd met innovaties aan de slag te gaan. Voor bovenwettelijke maatregelen kunnen zij aanspraak maken op een zogenaamde stimuleringsbijdrage. In 2018 is geïnvesteerd in mechanische onkruidbestrijding, erfemissie, driftarme veldspuiten, een proef met groenbemesters en speciale folie in de asperges.
Voor gemeenten geldt sinds 2016 een verbod op chemische onkruidbestrijding op verharding en sinds 2017 ook in groen. Voor sportvelden geeft de “Green Deal” respijt tot 2020. Sportvelden en golfbanen worden daarom via pilots en bijeenkomsten begeleid naar succesvol chemievrij beheer.
Milieuresultaten
De door deelnemers aangeleverde spuitregistraties rekenen we om naar milieubelasting met de CLM Milieumeetlat (versie 2018). Op deze manier brengen we het milieuresultaat van het Schoon-Waterprogramma in beeld.
De gemiddelde milieubelasting naar het oppervlaktewater vanuit de landbouw (alle gewassen en gebieden) is sinds 2011 voor zowel de grondwaterbeschermingsgebieden als verbreding gedaald. De milieubelasting naar het grondwater is voor een aantal teelten, o.a. boomteelt en mais, in 2018 gestegen t.o.v. het voorgaande jaar. Dit komt met name door het droge weer, waardoor onkruiden snel waren afgehard en moeilijker te bestrijden waren. Ook waren plagen een groter probleem dan in eerdere jaren. In anderegewassen, met name asperge en aardappel, is wel een daling te zien ten opzichte van eerdere jaren. Door het droge weer was minder schimmelbestrijdingsmiddelen nodig.
Niet-landbouw
De activiteiten vanuit Schoon Water binnen de Schoon-Watergemeenten staan in het teken van het verankeren van chemievrij beheer. Omdat toepassing van middelen in groen en op verhardingen niet meer is toegestaan, wordt de aandacht vooral gericht op de sportvelden en golfbanen.
Binnen de grondwaterbeschermingsgebieden gebruiken alleen Bergen op Zoom en Waalre nog chemische middelen. Deze gemeenten waren eerder al chemievrij, maar moesten door de droogte ingrijpen met beperkt gebruik van Primstar en Dicophar. Er wordt verder gewerkt aan het terugdringen van het gebruik van chemische middelen op de sportvelden met een serie pilots gericht op goed bodembeheer.
Sinds 2018 worden vier golfbanen begeleid. Er is gestart met een inventarisatie van de problemen, welke in het groeiseizoen van 2019 worden aangepakt via pilots en onderzoek. Ook zullen op de banen insectenhotels met informatieborden worden geplaatst, om bezoekers te informeren.
