Afgelopen winter grepen 682 Limburgse agrariërs, loonwerkers en hobbyboeren de kans om laagdrempelig, kosteloos en anoniem restanten van gewasbeschermings-middelen in te leveren, via de actie 'Bezem door de middelenkast’. Zij leverden gezamenlijk 18.308 kg middel in, slechts 18% van de deelnemers had de middelenkast op orde en leverde niets in. Door middelen verantwoord af te voeren vormen zij geen potentiele bedreiging meer voor het milieu, waaronder waterkwaliteit. De actie is uitgevoerd in opdracht van provincie Limburg en Waterschap Limburg.
Onvoldoende innamepunten bij gemeenten
Agrariërs kunnen, tegen betaling, restanten en lege verpakkingen van gewasbeschermingsmiddelen inleveren bij - of op laten halen door – een erkende afvalinzamelaar. Ook kunnen agrariërs terecht bij gemeentelijke milieustraten, die een vergunning hebben voor bedrijfschemisch afval. Echter, verreweg het merendeel van de Nederlandse gemeenten neemt geen bedrijfsafval aan. Zo ook in Limburg. Vandaar dat tijdens deze actie de restanten bij het agrarische bedrijf zijn opgehaald. Door de middelen verantwoord af te voeren wordt voorkomen dat ze in het water terecht komen. In grond- en oppervlaktewater worden nog teveel restanten aangetroffen van gewasbeschermingsmiddelen, waardoor waterdoelen niet worden gehaald.
Werkwijze
Alle, ruim 3.000 Limburgse agrariërs, zijn aangeschreven. Bij aanmelding konden deelnemers hun voorkeur opgeven voor een distributeur/ teeltadviseur. Agrea, Agrifirm, Agrizo, Alliance, Bongers Agro, Brinkman, CLM, Delphy, Huntjens, Horticoop, Mertens, Steins Gewasverzorging en Vitelia Agrotheek hebben meegewerkt. Bedrijven die zich aangemeld hebben zijn door deze partijen bezocht tussen 1 december en 30 maart 2018. Tijdens het bezoek is met de CLM-bezemtool gekeken of een middel wel of geen toelating heeft, en is genoteerd welke middelen ze willen afvoeren. Ook is een tipkaart uitgereikt en besproken; zo is nagegaan of emissies van gewasbeschermingsmiddelen naar het water te verminderen zijn.
Resultaat
682 van de aangeschreven bedrijven hebben zich aangemeld en zijn bezocht. Een op de vijf Limburgse agrariërs heeft meegedaan. Gezamenlijk is 18.308 kg middel afgevoerd, het betreft gemiddeld 27 kg per bedrijf. 123 bedrijven (18%) hadden hun kast op orde; zij hadden alleen toegelaten middelen. De grootste opgehaalde hoeveelheid bij een individueel bedrijf was 463 kg. Relatief gezien hebben boomtelers zich het vaakste aangemeld (39% van alle Limburgse boomtelers), gevolgd door fruitteelt (35%), akkerbouw (32%) en glastuinbouw (29%). Absoluut gezien hebben akkerbouwers gezamenlijk de grootste hoeveelheid afgevoerd (5.963 kg), op de voet gevolgd door glastuinbouw (4.956 kg). Deze laatste sector heeft gemiddeld per bedrijf ook veruit de grootste hoeveelheid afgevoerd (64 kg), gevolgd door de sector loonwerk (38 kg). De meeste deelnemers kwamen uit typische agrarische gemeenten, zoals Horst aan de Maas (113x), Leudal (80x) en Peel en Maas (75x). In die gemeenten werden dan ook de grootste gezamenlijke hoeveelheid opgehaald, namelijk Horst aan de Maas (3.838 kg), gevolgd door Peel en Maas (2.915 kg), en Leudal (2.013 kg). In gemeente Brunssum, Heerlen en Onderbanken is niks opgehaald.
Bezem door de middelenkast
Bezem door de middelenkast is een initiatief van CLM Onderzoek en Advies en Delphy. Samengewerkt is met distributeurs en teeltadviseurs die actief zijn in Limburg. De bezemactie is uitgevoerd in opdracht van provincie Limburg en Waterschap Limburg door CLM Onderzoek en advies. Informatie over bezemacties kunt u vinden op www.bezemdoordemiddelenkast.nl
Rapportage
Lees en/of download CLMrapport 961: Bezem door de middelenkast Limburg 2017-2018 (pdf)
Contactpersonen
Voor antwoorden op vragen of aanvullende informatie neemt u contact op met:
- Joost Lommen, CLM: 0345 470 758, jlommen@clm.nl
- Ton Geensen, provincie Limburg: 0317 424 194, a.geensen@prvlimburg.nl
- Vivian Moonen, Waterschap Limburg: 06 520 411 53, v.moonen@waterschaplimburg.nl