Tijdens de actie 'Bezem door de middelenkast Friesland' die afgelopen winter is uitgevoerd, konden agrariërs kosteloos en anoniem oude gewasbeschermingsmiddelen inleveren. De Provincie Fryslân gaf CLM Onderzoek en Advies en LTO Noord de opdracht om via deze actie verantwoorde en laagdrempelige afvoer van middelen te faciliteren. Aan de actie hebben 144 akkerbouwers, bollentelers en loonwerkers deelgenomen en er is 5.725 kg aan gewasbeschermingsmiddelen opgehaald.
Waarom de 'bezemactie'?
Agrariërs hebben soms verouderde gewasbeschermingsmiddelen in hun kast staan. Men twijfelt aan de werking, is overgestapt op een andere teelt of het middel is inmiddels niet meer toegelaten. Als individuele ondernemer is het lastig en kostbaar om deze restanten op een juiste wijze af te voeren. De bezemactie, die onderdeel is van het project 'Schoon erf, schoon water', faciliteert deze afvoer. De actie is gefinancierd door de provincie Fryslân en mede gefinancierd door de gewasbeschermingsmiddelenindustrie, in deze verenigd via Stichting Restanten Landbouwbestrijdingsmiddelen (STORL).
Kijkje in de kast
Agrariërs konden zich van half december 2020 tot half februari 2021 aanmelden voor de actie. Na aanmelding werd de agrariër bezocht door diens vaste gewasbeschermingsleverancier. Tijdens dit bedrijfsbezoek namen agrariër en leverancier samen de middelen in de kast door; niet-toegelaten of verouderde middelen werden geïnventariseerd. Deze restanten zijn vervolgens opgehaald door een erkend afvalinzamelaar.
De kast op orde
De actie heeft voorzien in een sterke behoefte van agrariërs om middelen laagdrempelig en verantwoord af te kunnen voeren. Dit blijkt o.a. uit de grote respons: 35% van de vooraf aangeschreven agrariërs heeft deelgenomen aan de actie. Tijdens de bedrijfsbezoeken bleek dat bij 14% van de deelnemers de kast volledig op orde was en er geen middelen hoefden worden afgevoerd. Bij de overige 130 deelnemers is gemiddeld 44 kg restant per bedrijf afgevoerd. Een aantal van de ingeleverde middelen waren aardig gedateerd. Zo werden o.a. Laddok en Trifanex afgevoerd; twee middelen waarvan de toelating sinds 1999 verlopen is. Na de bezemactie zijn de middelenkasten van alle deelnemers weer helemaal up-to-date.
Landelijk afvoersysteem
Op dit moment ontbreekt een structurele mogelijkheid voor het afvoeren van gewasbeschermingsmiddelen. Uit deze en eerdere bezemacties blijkt dat er een duidelijke wens vanuit de agrariërs is om de inzameling van gewasbeschermingsmiddelen in Nederland te verbeteren. Momenteel zijn betrokken partijen hierover met elkaar in gesprek.