Effecten van periodieke inundatie op vegetatie, graslandproductie, bodemfauna en (weide)vogels
27 June 2025

Resultaten van monitoring in de Schardammerkogen 2023-2024

In opdracht van Vogelbescherming Nederland, is in de buitendijks gelegen kogen langs het Markermeer monitoring uitgevoerd, om aanvullende kennis op te doen naar aanleiding van vragen van diverse stakeholders, om zo een goed onderbouwd plan voor de herinrichting van het gebied op te kunnen stellen. De Schardammerkogen hebben de laatste jaren in toenemende mate te maken met periodieke overstromingen in het winterhalfjaar. Bij de herinrichting zal het inundatieregime kunstmatig worden versterkt en zullen zachte land-waterovergangen worden gecreëerd, ten gunste van aquatische soorten en de ecologische kwaliteit van het Markermeer. Met de toenemende frequentie en duur van de periodieke overstromingen is de ontwikkeling van de ‘nieuwe natuur’ in feite al in gang gezet.

In 2023 zijn vegetatieopnames gemaakt op locaties, die respectievelijk het meest en het minst met inundatie te maken hebben, om een beeld te krijgen van de samenstelling van de vegetatie. Op beide typen locaties zijn ook metingen verricht, om de drogestofopbrengst en de voederwaarde van de vegetatie te bepalen. Om de diversiteit en biomassa van macrofauna in de bodem te onderzoeken zijn in 2023 op dezelfde locaties plaggen gestoken en onderzocht. In 2024 is het onderzoek herhaald, langs gradiënten van nat naar droog. Om de effecten van inundaties op met name de weidevogelstand in beeld te brengen, is gebruik gemaakt van data van de broedvogeltellingen over de periode 1984-2024 en data van wintervogels over de periode oktober 2021-maart 2024, beide verzameld door leden van de Vogelwerkgroep van de Koninklijke Nederlanse Natuurhistorische Vereniging (KNNV), afdeling Hoorn-Westfriesland. Ook de resultaten van de gebiedsdekkende floramonitoring, van de Oosterkoog en de Floriskoog, door de plantenwerkgroep van de KNNV, zijn in de rapportage opgenomen.

Vervolgmonitoring zal moeten uitwijzen hoe de vegetatie, de bodemfauna en de vogelstand zich tijdens en na de herinrichting ontwikkelt en hoe de verschuiving van een terrestrische naar een (semi-)aquatische leefgemeenschap vorm krijgt.

Meer info

Steltkluut Floriskoog